Common Collector Amplifier

Devre 2 – Common Collector Amplifier Devresi

Devre 2’de görülen Common Collector Amplifier devresinde iki önemli husus vardır ki onlardan ilki DC güç kaynağının negatif ucunun (PNP transistör için) direkt olarak Q1 transistörünün collector ucuna bağlı olması, ikincisi ise çıkış sinyalinin emitter ile emitter rezistörü olan R3 arasındaki bağlantıdan sağlanmasıdır. Eğer Q1 transistörü NPN tipinde bir transistör olsaydı o zaman da DC güç kaynağının pozitif ucu direkt olarak bu transistörün collector ucuna bağlanacaktı.

            Devre 2’deki R1 ve R2 dirençleri voltaj bölücü devre oluşturarak Q1 transistörünün çalışması için uygun olan base voltajını sağlamaktadırlar. R3 direnci bir yük direnci olarak görev almaktadır, çıkış voltajı bu direnç üzerinde gözlenir. Son olarak  C1 ve C2 kapasitörleri ise devreye giren ve devreden çıkan AC sinyalleri geçirirler, ayrıca devrenin giriş ve çıkış noktalarında DC voltajının hissedilmesini engellerler.

Grafik 6 – XSC2 Osiloskopundan Ölçülen Giriş Sinyali

Grafik 7 – XSC1 Osiloskopundan Ölçülen Çıkış Sinyali

Devre 2’ye, Grafik 6’daki giriş sinyali uygulandığında elde edilen çıkış sinyali Grafik 7’de gösterilmiştir. Her iki grafikten de görüldüğü üzere giriş sinyali ile çıkış sinyali, pozitif ve negatif tepe değerlerine aynı sürelerde ulaşırlar; yani aslında bu tür devrelerde, Common Emitter Amplifier devrelerindeki gibi giriş sinyali çıkış sinyalinin tersi değildir, aynı fazdadırlar. İşte, bu tür devrelerde emitter üzerinde görülen AC çıkış sinyali, base üzerine uygulanan giriş sinyalini takip ettiğinden dolayı Common Collector Amplifier devrelerine “Emitter Follower” da denmektedir. Grafik 6 ve Grafik 7’ye baktığımızda giriş sinyalinin genliğinin, çıkış sinyalinin genliğinden biraz daha fazla olduğunu görmekteyiz, bu yüzden Common Collector Amplifier devrelerindeki voltaj kazancı ( ) 1’den biraz azdır. Çıkışta, girişe göre bir voltaj kaybı olsa da bu, Common Collector Amplifier devrelerinin birer yükseltici devreleri olmadığı anlamına gelmemektedir.

Emitter Follower devrelerinin giriş dirençleri oldukça yüksek olup iç dirençleri yeteri kadar düşüktür. Bu yüzden Emitter Follower devreleri “Impedance Matching Device” olarak kullanılmaktadır. Bilindiği üzere yükseltici devrelerinde kullanılan transistörler, üzerlerinden geçen akıma karşı değişken direnç gibi davranırlar. Collector ile emitter arasındaki bu direnç, base bağlantısı üzerinden geçen akım tarafından kontrol edilir. Bu akım artarsa direnç azalır. Akımın azalması ise direncin artmasına sebep olur. Bu çerçevede, düşük iç dirençli Emitter Follower devresi, yük direnci üzerinden geçen AC akımını yeteri kadar yüksek değere çeker. Bu da çıkış sinyalinin gücünü oldukça yükseltir.
Common Collector Amplifier devrelerinin akım kazancı

A=β

olup bu değer yaklaşık olarak 25 ile 40 arasındadır.

Common Emitter Amplifier devrelerinin güç kazançları, Common Collector Amplifier devrelerinin güç kazançlarından daha fazladır ancak, Common Collector Amplifier devrelerinin de akım kazançları kullanılabilir şekilde yüksektir.

Ap=Av x β

Ap değeri yaklaşık olarak 10 ile 30 arasındadır.