Emitter’ın hem giriş hem de çıkış uçlarında ortak olması nedeniyle bu düzenlemeye “Common Emiter Amplifier” denir.
Bir common emitter amplifier devresine giriş sinyali vermeden önce DC öngerilimleme yapılmalıdır. Bu öngerilimlemeye sahip olan transistörden artık base akımı, emitter akımı ve collector akımı geçmeye başlayacaktır.
 |
| Common Emitter Amplifier Devresi |
 |
| Grafik 5 – XSC1 Osiloskopundan Ölçülen Giriş Sinyali |
 |
| Grafik 6 - XSC2 Osiloskopundan Ölçülen Çıkış Sinyali |
Öngerilimlenmiş transistöre artık giriş sinyali uygulayabiliriz. Devre 3’deki V3 giriş sinyalinin pozitif alternansı, Q1 NPN transistörünün base-emitter eklemine ileri kutuplama uygular ve base akımının artmasına sebep olur. Transistörün öngerilimleme ile sahip olduğu base akımına V3 giriş sinyalinin sağladığı bir miktar akım da eklenir ve akım kazancı düşünüldüğünde collector akımı da artar. Yine transistörün daha önceden öngerilimleme ile sahip olduğu collector akımına V3 giriş sinyalinin sağladığı miktar da eklenir. Böylece R2 direncinin uçları arasındaki potansiyel fark artar. V1 kaynağının gerilimi ile R2’nin sahip olduğu potansiyelin farkına eşit olan collector voltajı, böylece sahip olduğu voltaj değerinden daha düşük bir değer inmiş olur. (Çünkü V1 sabit, ER2 artmıştır.) Bu negatif yönde değişiklik C1 kapasitörünün de etkisiyle çıkışta görülür. Grafik 5’e ve Grafik 6’ya bakacak olursak çıkış voltajının dalgası, giriş voltajının dalgasının tam olarak tersidir.
Giriş sinyalinin negatif alternansı Q1 transistörünün base voltajını düşürür, bu da base-emitter eklemleri arasındaki ileri kutuplamanın düşmesi ve buna bağlı olarak base akımının düşmesi anlamına gelir. akım kazancı düşünüldüğünde, düşen base akımı collector akımının da aynı oranda azalmasına yol açar. Böylece R2 direncinin uçları arasındaki potansiyel fark azalır. V1 kaynağının gerilimi ile R2’nin sahip olduğu potansiyelin farkına eşit olan collector voltajı, böylece sahip olduğu voltaj değerinden daha yüksek bir değer çıkmış olur. (Çünkü V1 sabit, ER2 azalmıştır.) Bu pozitif yönde değişiklik C1 kapasitörünün de etkisiyle çıkışta görülür.
Bu tür devrelerde voltaj kazancı oldukça yüksektir. Bir yükseltici devrenin çıkış voltajı iki faktöre bağlıdır:
• Beta
• Collector yük direnci
Bir transistörün değeri ne kadar yüksekse o transistörün voltaj kazancı da o kadar yüksektir.
Bir yükseltici devresinde collector yük direncinin değeri ne kadar büyükse çıkış voltajındaki değişim o kadar yüksektir. Fakat bu noktada bir husus vardır ki o da, çok büyük collector yük direncinin, transistörün saturation durumuna geçmesine sebep olmasıdır.
Devre 3’te çıkış kazancı çok fazla olmadığı için, buna yukarıdaki faktörlerin sebep olduğunu söyleyebiliriz.
Son olarak, common emitter amplifier devrelerinin güç kazancından bahsedelim. Diğer transistör konfigürasyonları arasında en fazla güç kazancı olan yükseltici devresi common emitter amplifier’dır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder