Enerji alım noktasından itibaren Ana Pano çıkışlarına kadar modüler hücreler, sigorta, kesici, termik manyetik şalter, ölçüm cihazları, kompanzasyon, jeneratör bağlantıları, otomatik devreye girme tertibatı, kablo kesit ve metrajı, bara cins ve kesitleri, tüm güçler bu şemada gösterilecektir. Ayrıca Ana giriş panosu detayları ve ekipman yerleştirmesi bu kısımda verilecektir.
Tesis beslemesi için direk tipi trafo seçildiğinde, ana pano direğin yanına konacak ve panoya trafodan giriş kablosu, boru içinde ve dışardan görünecek şekilde panoya girecektir.
3.1.2.2 Enerji Nakil Hattı Planları
Enerji Nakil Hattı (ENH) projesi yapımı için muhtemel güç hesap edilecek ve Enerji temin eden kurumdan, Enerji alınma noktasının ve şartlarının belirtildiği Enerji Müsaade yazısı yüklenici tarafından temin edilecektir.
Enerji müsaade yazısı alındıktan sonra firma enerji müsaade yazısının alındığını idareye bildirecektir.
Yüklenici Banka ile müşterek Enerji Nakil Hattının geçtiği güzergahı tespit etmek üzere arazi çalışması yapacaktır.
Enerji müsaade yazısındaki şartlar da göz önüne alınarak arazi çalışmalarıyla güzergah tespit edilecek ve tespit edilen güzergah (azami 1/5000) harita üzerine işlenecek ve bir tutanakla kayıt altına alınacaktır.
Tutanakların onaylanmasını müteakip tespit edilen güzergahta muhtemel direk yerleri tespit edilecektir. İdarece tasdik edilen arazi çalışmalarındaki güzergahın her iki yanında asgari 50 metre olacak şekilde şeritvari harita çıkarılacak ve tasdikli şeritvari harita üzerinde elektrik ve PTT hatları, binalar, yollar, petrol boru hatları, dere ve yol geçişleri, ağaçlar vb. ve bunlara ait kot ve ölçüler bulunacaktır.
3.1.2.3 Genel Elektrik Dağıtım Planları
Tesis yerleşim planları üzerine işlenmiş Elektrik dağıtım planları verilecektir.
Planlarda enerji besleme noktası, trafo, jeneratör, ana giriş panosu, panolar, panolar arası bağlantılar, kablo çekilen güzergâh gösterilecektir. Kablo kesit ve metrajları, kablo kanalları, kablo tavası planları ve kesitlerinin gösterildiği kablo yolları planı verilecektir.
3.1.2.4 Transformatör Planları
Trafo Planları: Enerji müsaade yazısında belirtilmemiş veya idare tarafından aksi istenmemişse 400kVA güce kadar direk tipi trafo kullanılacak, 400 kVA’ üzerindeki güçlerde bina tipi trafo yapılacaktır.
Trafo direk tipi ise trafo direği planları ve yerleştirme planları verilecektir.
Trafo Binası: Trafolar bina tipi seçilmiş ve yer müsaitse tesiste bir binanın içine konabilecektir. Bu durumda bina yerleşimi ve kesit ve detay planları verilecektir. Trafo için ayrılan bina (veya bina kısmı) OG Modüler Hücre bölümü, Trafo bölümü ve AG Pano bölümü olarak 3 ayrı bölümden oluşacak ve 3 ayrı bölüme ait giriş kapıları olacaktır.
Detay Planlar: Trafo binasında kablo kanallarının, trafo, modüler hücre, AG pano, trafo yağ çukuru, kablo ve bara geçişleri, trafo rayları, havalandırma pencereleri, kapı vb detay plan ve kesitleri verilecektir.
Trafonun bina içerisine konmasının uygun olmadığı durumlarda modüler tip trafo binaları da kullanılabilecektir.
3.1.2.5 Jeneratör Planları
Hazırlanacak jenaratör projelerinde Vaziyet planı, Yerleşim planı, Kutuplu şema, Jeneratöre ait imalatçı firma tarafından verilen dökümanlar, Şartnameler (Sabit Tip Dizel Alternatör Grubu Malzeme ve Montaj Teknik Şartnamesi) verilecektir.
Jeneratör Panosu, Davlumbaz, egzost çıkışı havalandırma, kapı ve pencere detayları vs. planlarda gösterilecektir
Jeneratör aksi belirtilmedikçe tesisin tüm ihtiyacını karşılayacak kapasitede seçilecektir.
Jeneratör gücü seçiminde, büyük güçlü motorların devreye alınmasında çektiği yüksek akımlar dikkate alınacaktır.
Büyük güçlü motorlar varsa ya büyük güçlü motorun ilk devreye alma akımlarını karşılayacak güçte jeneratör seçilecek ya da büyük güçlü motorların devreye alınmasında çalışma akımı/kalkış akımı oranını 1’ e yaklaştıracak softstarter veya frekans konvertörü gibi elemanlar kullanılacaktır.
3.1.2.6 Kuvvet Tesisatı Planları
Vaziyet Planları: Makine ve Techizat yerleşimlerinin de en son halinin üzerinde bulunduğu yerleşim planları üzerine çizilen kuvvet tesisat planları verilecektir.
Planlarda, Ünitelerdeki Motor, vana vb. cihazların yerleşimleri, kablo güzergâhları, kablo kanal ve rafları, kanal kesitleri, raf detayları verilecektir. Planlarda pano ve kablo isimleri güçler, beslediği panolar ve kablo metrajları verilecektir.
Panolar: MCC panoları tek hat şemaları, Pano ebatları ve içerisinde kullanılacak donanımın gösterildiği pano planları verilecektir. Pano boyutlandırmasında kullanılacak malzemelerin katalogları kontrol amaçlı verilecektir.
Kablo kanal ve raf yerleşimleri seçiminde kanal ve rafların insanların rahatça çalışacağı aralık ve boyutlarda olmasına dikkat edilecektir.
3.1.2.7 Kompanzasyon Planları
Kompanzasyon hesaplarına göre sabit ve otomatik kompanzasyon yapılacaktır. Kompanzasyon münferit panoda yapılmayacaksa AG tek hat planlarının içinde de gösterilebilecektir. Panosu, tek hat şeması ve Kompanzasyon üniteleri (kondansatör, pano vs) yerleşim planı, kesit ve görünüşleri verilecektir.
Büyük güçlü motorlara (11kW ve üzeri) sabit kompanzasyon yapılacaktır. Sabit kompanzasyon yapılsa bile enerji girişine yine mutlaka otomatik ilave kompanzasyon yapılacaktır. Otomatik kompanzasyon gücü; sabit kompanzasyon yapıldıktan sonra kalan güce sabit kompanzasyon gücünün %50’si ilave edilerek bulunan güç olacaktır.
İlk Kademede devreye girecek kondansatör büyük güçlü motorların gücünün %15 inden büyük seçilmeyecektir. (Tek motor çalışırken Reaktif/ aktif enerji oranının tek kademe kompanzasyonla sağlanması için).
Seçilecek reaktif güç kontrol rölesi üç fazın akımına göre kumanda edecektir. Reaktif güç kontrol rölesinin dengesiz yükleri kompanze etmek için tek faz kompanzasyon yapabilme özelliği olacaktır.
Tek fazda çalışan ve reaktif güç çeken motor, lamba vb. cihazlar için ferdi kompanzasyonlar yapılarak dengesiz yükleri önlemek için ilave önlem alınacaktır.
Tesiste kullanılacak elektronik cihazların harmonikleri için önlem alınacaktır. (harmonik filtreleri vb)
Kompanzasyon yapılmayan tesislerde, gaz deşarjlı lambaların (floresan, sodyum ve civa buharlı v.b.) kullanılması durumunda, ampul başına gerekli kapasitede kondansatör paralel bağlanacak veya kondansatörlü balast kullanılacaktır
3.1.2.8 Elektrik Kumanda ve Otomasyon Planları
(Tesiste pompa, motorlu vana vb. cihazlar olması halinde verilecektir.)
Gelişen teknolojiden faydalanılarak, tesislerin mahallinde manuel, mahallinde otomatik, PLC/RTU/SCADA’dan ve Uzak terminal üniteleri üzerinden çalıştırılması; zamandan, işçiden, bakımdan, enerjiden tasarruf etmek ve esnek çalışma sistemi yapılması sağlanacaktır.
Proje yapımında tesislerin otomasyona uygun ve gerekiyorsa Uzak terminal üniteleri üzerinden çalıştırılması esas alınacaktır.
Ölçüm cihazlarının kaydı ve izlenmesi, elektrikli cihazların yerel ve uzaktan kumandası ve izlenmesi gerektiğinde tesis kapasitesine göre PLC/RTU/SCADA’lı otomasyon yapılacaktır.
Tesislerde SCADA yapılmayacak ise Operatör terminali kullanılarak arıza ve alarm bilgilerinin Operatör terminalinde tutulması ve tesisin tam otomatik çalışması sağlanacaktır.
PLC veya SCADA’lı projelerde; PLC/RTU’ler arızalansa dahi tesis sorunsuz çalıştırılacak şekilde tasarımlanacak ve zaman rölesi, seviye, limit şalter ve enstrüman cihazları devrede kalacak şekilde tesis otomatik çalışmaya devam edecektir.
Mahallinde görülerek çalıştırılması gereken yerlere (cihazların arızalarının giderilmesi ve bakımının yapılması gibi durumlarda test yapmak için) mahal kumanda panoları ve acil durdurma butonları konarak, mahallinde motorlar çalıştırılıp durdurulacaktır.
Mahallinden motor ve pompaları kumanda ederken termik, susuz çalışmayı önleyen seviye anahtarları veya limit anahtarları gibi koruma elemanları devrede olacaktır.
Motorlar (Pompa motorları gibi) birden fazla ve yedekli çalışıyor ise motorların eşit süre çalışması sağlanacaktır. (Bir motor sürekli devrede diğeri devamlı yedek beklemeyecektir.)
Motorlara 5,5kW dahil 11 kW’a kadar motorlarda Kontaktörler ile Yıldız Üçgen çalıştırılarak, 11kW dahil 22kW’a kadar motorlarda softstarter (yumuşak yol verici) ile, 22kW ve üzeri motorlar ile değişken devire ihtiyacı duyulduğu noktalardaki motorlarda frekans konvertörü ile yol verilecektir. Frekans konvertörleri düşük distorsiyonlu ve harmonik filtreli seçilecektir.
Kullanılacak motorların veriminin %95 veya üzeri (EFFR1 sınıfı) seçilmesine dikkat edilecektir. Frekans konvertörleri ile çalışan motorlar H sınıfı ısı korumasına sahip olacaktır. Bu hususlar projelerde belirtilecektir.
Birden fazla büyük güçlü motorun çalışması gerekiyorsa ilk devreye almada motorlar devreye sırayla girecektir.
Terfi pompalarının çalışması için başta vanaların kapalı olması ve çalıştıktan sonra vanaların açılması, pompaların durması içinse önce vanaların kapatılıp sonra motorun durdurularak çalışması gerekiyorsa bu işlemleri hem normal çalışmada hem de PLC/RTU konumunda otomatik yapması sağlanacaktır.
Soft Starter kullanılması halinde, Softstarterin yumuşak durdurma özelliğinin ve by-pass kontaktörünün olmasına ayrıca kalkış ve çalışma akımları arasındaki oranın bire yakın olmasına dikkat edilecektir. Ayrıca arıza ve çalıştırma kayıtları ve enstrüman bilgileri PLC/RTU ve/veya Bilgisayarlara kaydedilecektir.
3.1.2.9 Topraklama Tesisatı Planları
Ölçülen toprak direncine ve yönetmeliklere göre temel topraklaması, işletme topraklaması, ring topraklaması, koruma topraklaması potansiyel dengeleme planları yapılacak ve hesaplar paftalarda gösterilecektir.
Topraklama Yönetmeliğine göre: Temel Topraklaması mecburidir.
İşletme Topraklaması <2 Ohm, Yıldırım Topraklaması< 5 Ohm, Dokunma gerilimi AG’de 50V. YG de 75Vtur.
TT şebekelerde kaçak akım rölesi kullanılması zaruridir.
Potansiyel dengelemesi yapılacaktır. Levha topraklayıcı kullanılmayacaktır.
Temel topraklaması işletme topraklamasından (< 2 Ohm) küçük olacaktır.
Tesisteki tüm koruma topraklamaları birbirleri ile irtibatlı olacaktır.
3.1.2.10 Yıldırımdan Korunma Planları
Yıldırımdan korunma planları, vaziyet planları üzerine aktif paratoner tesisi kullanarak yapılacaktır.
Paftalarda yakalama ucu sistemi, yerleşim planları, indirme iletkenleri topraklama bağlantısı, kesit detay ve görünüşleri, paratoner seçim hesapları ile topraklama plan ve hesapları gösterilecektir.
3.1.2.11 Çevre Aydınlatması Planları
Tesisin yollarının, çevre istinad duvarlarının, proses kısımları açık alanda ise proses ünitelerinin aydınlatması yapılacaktır. Gerilim düşümü hesabı, direk kesitleri, armatür detayları, kanal detayları paftada görünecektir.
Çevre aydınlatması fotsel şalter ile otomatik çalıştırılacaktır.
3.1.2.12 P&I ve Mimik Diyagram
Kumanda ve otomasyon projeleri açıklamalarına ve prosese uygun olarak akış diyagramını ve enstrüman cihazlarını gösteren mimik diyagram yapılacaktır. Mimik diyagramda hatlarda renk kodlaması olacaktır.
Mimik diyagramda aksi belirtilmedikçe; Motor çalışıyor, arıza, vana açık / kapalı, Enstrümanların dijital değerleri ve cihazların hangi konumda çalıştığı (El / otomatik / PLC vb.) bilgileri görünecektir.
3.1.2.13 İç Tesisat Planları
Aydınlatma armatürleri ve priz yerleşimleri, tesisat planları, aydınlatma kontrol sistemleri kullanıldığında sistem modülleri, özel armatür ve aydınlatma direği detay resimleri, pano tek hat şeması ve yükleme tablosu, linye numaraları, kritik linye gerilim düşümü ve akım kontrolü hesabı bu kısımda verilecektir. Linye yükleri RST fazlarına dengeli dağıtılacaktır. Lamba seçerken tasarruflu ampuller seçilmesine özen gösterilecektir.
3.1.2.14 Katodik Koruma Tesisi Planları
Çelik borulu tesisler için katodik koruma şartnamesine göre katodik koruma projesi yapılacaktır.
3.1.2.15 Detay Resimler
Projelerin uygulamasına yönelik özel imalat ve ayrıntılarla ilgili pano, kablo kanalı, armatür, enstrüman ve algılayıcı yerleşimleri, vb.nin detay resim ve çizimleri verilecektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder