1 adet TIL111 Opto-Coupler
1 adet 820 Ω değerinde direnç
1 adet 470 Ω değerinde direnç
1 adet 47 µF değerinde kutuplu kapasitör
1 adet 1 µF değerinde kutuplu kapasitör
Şimdi deneyde kullanılan devre elemanlarından “Opto-Coupler”i inceleyelim:
Opto-Coupler
Bir alt sistemden diğerine elektronik aksam içerisinde, direkt olarak ohmik elektriksel bağlantı gerektirmeyen ancak bu koşullar altında sinyal veya veri aktarımının gerçekleşmesini sağlayan pek çok durum söz konusudur. Bu gibi durumlarda, bu iki alt sistemi bir-birine bağlayan ve yalıtılmış hat sağlayan devre elemanına ihtiyaç duyulmaktadır:
Opto-coupler. Bu yalıtımı elektro-manyetik anahtar olarak çalışan röle gibi devre elemanları da ger-çekleştirebilir; ancak düşük boyutlar, yüksek hız ve yüksek güveni-lirlik opto-coupleri diğerlerinden ayırmaktadır.
Opto-coupler; bir ışıma kaynağı (IRED), ışık dedektörü (Foto-transistör) ve iletim ortamından oluşmaktadır
Opto-couplerin çalışma prensibi; içerisinde bulunan LED’in, uy-gun kutuplama ile iletime geçmesini sağlayarak ortaya çıkan ışıma-nın foto transistörün base’ine uygulanması sağlanarak; opto-couplerin 1 ve 2 numaralı uçlarından akan akım ile, bu elemanın 3 ve 4 numaralı uçları arasından herhangi bir elektriksel bağlantı ol-madan akım akmasının sağlanmış olmasıdır. Bu sayede de yapıdaki oyuktan kart vb. maddeler geçirildiğinde çıkış sinyali alınamamaktadır.
Opto-Coupler’in Sembolü
opto-couplerin yapısı incelendiğinde, LED üzerinden akan akım If, foto-transistör üzerinden akan akım Io ol-mak üzere opto-couplerin “Akım Transfer Oranı” (Current Transfer Ratio – CRT):
Oyuklu opto-coupler’in bankamatik kart alıcısı, motor dönme hızı ölçülmesi gibi uygulamaları vardır.
Deneyin Yapılışı
• Deneyde kullanılan malzemeler board üzerine yerleştirilmiştir. Opto-couplerin bağlantı ucu tanınmıştır. Bu tanımaya göre, D ya-zılı uç LED’in katodu (2), aynı sütundaki + işareti LED’in anodu (1); E işareti foto-transistörün emiteri (4), aynı sütundaki + işa-reti de foto-transistörün kolektörünü (3) simgelemektedir.
• Devrenin girişine tepe-tepe voltajı 10 V olan sinüs giriş sinyali uygulanmıştır.
• 1 noktasından ölçülen sinyal, uygulanan giriş sinyaline yakın de-ğerde gözlenmiştir (Ufak sapmalar, C1 kapasitörünün, uygulanan giriş sinyalinin frekansına bağlı olarak değişen reaktansından kaynaklanıyor olabilir.).
• 4 noktasındaki sinyal gözlenmiştir.
• Daha sonra da çıkış noktasındaki sinyal ölçülmüştür. Aynı neden-lerden dolayı 4 noktasındaki sinyal ile çıkış noktasındaki sinyal hemen hemen aynı olarak ölçülmüştür.
• Son olarak, opto-couplerin 1 ve 2 noktalarından geçen akım, devre kesilerek multimetre yardımıyla ölçülmüştür. Opto-couplerin 3 ve 4 noktalarından geçen akım da , yine devre kesilerek multimetre yardımıyla ölçülmüştür.
• Ölçülen bu akım değerlerine göre hesaplanan CRT değeri.....
Yorum
Deneyde elde edilen çıkış sinyali, devrenin her iki kısmında bulunan RC filtrelerden girişe yakın olan ile “smooth” bir yapı kazan-makta, devrenin çıkışına yakın RC filtre sayesinde de daha “smooth” bir yapı kazanmaktadır. Filtreleme işlemi sayesinde sinüs sinyalinin harmonikleri ayırt edilebilmiş ve çıkış sinyali sinüs harmoniklerinin birbiri üzerine binmesiyle oluşan bir sinyal olarak gözlemlenmiştir.
Opto-couplerin oyuklu yapısından kart vb. materyaller geçirildi-ğinde iletim kesilmekte ve bu yüzden de çıkış sinyali çok fazla düş-mektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder